Gepubliceerd: 05 Jun 2020
In het kort:
Vanwege de val van het kabinet gaat de Eerste Kamer sommige wetsvoorstellen niet nu behandelen. Op dinsdag 2 februari wordt er gestemd over welke onderwerpen 'controversieel'* verklaard worden. Wij schreven in Lilith Magazine dat de demissionaire Minister van Justitie en Veiligheid, ondanks de onrust over politiegeweld, de nieuwe wetgeving wil doordrukken. Samen met Amnesty Nederland vragen we aan jou: stuur een mail aan de Eerste Kamer en vraag de Kamerleden om het wetsvoorstel niet nu te behandelen
HELP MEE en stuur de Eerste Kamerleden een mail - klik hier!
Wat is er aan de hand?
De politie krijgt binnenkort mogelijk fors ruimere bevoegdheden om geweld te gebruiken. Al sinds 2018 zijn maatschappelijke organisaties hier kritisch over. Temidden van de BLM demonstraties tegen politiegeweld en etnisch profileren werd de wet als spoedeisend aangemerkt. Hierdoor werd het wetsvoorstel versneld behandeld. We schreven hier een blog over. In september 2020 vroegen wij om uitstel van stemmen over dit wetsvoorstel, dat is gelukt. Echter, tot op heden heeft de Minister van Justitie en Veiligheid alle kritiek naast zich neergelegd. Op 23 februari stemt de Eerste Kamer over een wetsvoorstel dat van de nieuwe ambtsinstructie de strafrechtelijke norm maakt. Althans, dat is het plan. Maar, zoals gebruikelijk na het aftreden van een Kabinet, besluit het parlement om controversiële dossiers te parkeren. Wij roepen wederom iedereen op om Eerste Kamerleden een mail te sturen. Ditmaal betreft het verzoek om de behandeling van het wetsvoorstel geweldsaanwending en de daarbij samenhangende nieuwe ambtsinstructie controversieel te verklaren.
HELP MEE en stuur de Eerste Kamerleden een mail - klik hier!
Fors ruimere bevoegdheden voor de politie
De nieuwe ambtsinstructie is onderdeel van een grote wijziging van de wetgeving rondom politiegeweld. In februari 2021 stemt de Eerste Kamer over de wetswijzingen. In de ambtsinstructie staat in welke situaties de politie een geweldsmiddel mag inzetten. Wij vergeleken de oude en de nieuwe ambtsinstructie, waarbij we keken naar het vuurwapen, het stroomstootwapen, rubberkogels en de politiehond. Op basis van deze vergelijking concluderen wij dat de politie in de nieuwe ambtsinstructie fors ruimere bevoegdheden krijgt om geweldsmiddelen in te zetten.
Minister negeert maatschappelijke kritiek
Al in 2018 gaven Amnesty International, de Orde van Advocaten en het College voor de Mensenrechten stevige kritiek op de nieuwe ambtsinstructie. Ze deden dat via een internetconsultatie. De kritiek betrof de verruiming van de bevoegdheden, de invoering van het stroomstootwapen en het ontbreken van argumenten hiervoor.
Toen we de oude en de nieuwe ambtsinstructie met elkaar vergeleken zagen we het volgende: de concept-ambtsinstructie die nú in de Eerste Kamer ligt, verschilt inhoudelijk niet van de concept-ambtsinstructie die in 2018 in de Tweede Kamer lag. De Minister van Justitie en Veiligheid heeft na de maatschappelijke kritiek dus geen wijzigingen doorgevoerd. Deze week bleek dat de nieuwe ambtsinstructie binnenkort aan de Koning wordt aangeboden. Daarmee drukt de Minister, ondanks de maatschappelijke kritiek en de onrust over politiegeweld, de veranderingen door.
*Controversieel verklaren
Aanstaande dinsdag stemt de Eerste Kamer over welke wetsvoorstellen controversieel verklaard worden. Dat doet de Kamer vanwege de val van het kabinet. Als de Kamer de behandeling laat doorgaan, wordt het op 23 februari behandeld. Als de Kamer het wetsvoorstel controversieel verklaard, wordt de behandeling uitgesteld zodat het demissionair kabinet niet nog snel even voor de verkiezingen omstreden zaken regelt. Dat geeft alle betrokkenen tijd en ruimte om de Ambtsinstructie van de politie waarin de regels voor de toepassing van geweld en geweldsmiddelen vastgelegd zijn in lijn te brengen met de mensenrechten.