De politie komt capaciteit tekort. Het gáát niet meer, zegt de politie in het NRC. Het interview komt vlak voor de verkiezingen. Voorafgaand aan de Tweede Kamer verkiezingen in 2021 vroeg de politie ook al om 600 miljoen euro extra en liet de politie weten meer capaciteit nodig te hebben voor de aanpak van cocaïnehandel en de versterking van de ME. Toen Femke Halsema begon als Amsterdamse burgemeester in 2018 eiste de politie 500 extra agenten. In 2017 kreeg de politie te weinig rijles en deed de politie een “wanhoopskreet” na een gewelddadige jaarwisseling – opnieuw vlak voor de verkiezingen.
Heeft de politie te weinig mensen? Nee!
Nederland heeft meer agenten dan andere landen. In heel Europa zijn er gemiddeld 335 politiemensen per 100.000 inwoners. Nederland heeft 17.8 miljoen inwoners en 63.000 agenten. Dat zijn gemiddeld 353 agenten per 100.000 mensen. Meer dan gemiddeld in Europa dus.
Neemt de criminaliteit toe? Nee!
De criminaliteit is tussen 2002 en 2022 gedaald met 46%. Bijna gehalveerd dus. Het slachtofferschap is nog meer gedaald: 59% in dezelfde periode. Het aantal verdachten nam af met 50% (jongere verdachten) en 70% (volwassen verdachten). Deze daling is overigens in heel Europa te zien.
Kreeg de politie te weinig geld? Nee!
De politie kreeg in 2013 iets meer dan 5 miljard euro budget. In 2022 stond er 6.4 miljard euro op de begroting. Dat is een stijging van 23% in 10 jaar tijd.
Waren er minder agenten? Nee!
In 2012 had de politie 52.000 agenten. In 2023 waren er 63.000 agenten. Dat is een stijging van 21% in 10 jaar tijd.
Wat is er dan aan de hand?
De productiviteit van de politie gaat achteruit. Niet sinds kort, maar al sinds de jaren tachtig en negentig. In gewone mensentaal: ze bereiken minder met dezelfde middelen. De politie lost slechts 3 van de 10 misdrijven op. Als je een greep uit de actualiteit haalt, begrijp je waarom. De politie heeft tienduizenden onschuldige mensen geregistreerd in een terrorismeregister. Die worden dan allemaal extra gevolgd, zoals activist Frank van der Linde. Wanneer politiemensen zich daartegen verzetten, zoals in het geval van Van der Linde, worden ze aangepakt. Zie de zaak van Joeri Bagaya. Dat kost veel onnodige capaciteit.
Ook wordt de politie ingezet om preventief te fouilleren. De effectiviteit van preventief fouilleren ligt rond de 2%. Dat betekent dat 2 op de 100 controles een wapen oplevert. Toch wordt preventief fouilleren steeds weer uitgebreid, recent nog in Zaandam. Ook het staandehouden van auto’s en brommers - op grond van de algemene controlebevoegdheden van artikel 160 WVW - levert vrijwel niets op. Uit onderzoek bleek dat bij 57 van dit soort proactieve controles maar één strafbaar feit werd ontdekt. Deze voorbeelden van controles met een lage opbrengst, kost allemaal veel capaciteit terwijl het weinig oplevert.
Tel daar bij op dat de politie meer geld krijgt in buurten met meer “allochtonen”, dat de politie intern kampt met structureel racisme en discriminatie op de werkvloer, er bij de politie een cultuur heerst om naar eigen inzicht zoveel mogelijk “boeven” te vangen. Dit zorgt voor etnisch profileren dat het vertrouwen in wetshandhavers schaadt en ten koste gaat van effectieve criminaliteitsbestrijding. De huidige boeven vangen methodiek levert te weinig op en kost onnodige capaciteit.
Daarnaast besteed de politie veel aandacht aan haar imago door een permanente aanwezigheid op youtube, twitter, facebook, instagram en tiktok. Dát kost veel tijd. Duizenden agenten zijn dagelijks te vinden op social media. En dan hebben we het nog niet eens over de de tijd die agenten vinden om met elkaar in appgroepen van ‘gedachten te wisselen’ over de actualiteit.
Kortom
Nederland is veel veiliger geworden, het aantal verdachten is gekelderd, de politie kreeg meer geld en meer personeel en de politie heeft ook niet minder agenten dan in andere Europese landen. Waarom schreeuwt de politie dan moord en brand over het capaciteitstekort?