Nieuwe korpschef ontkent racisme bij de politie

Gepubliceerd: 15 Jun 2020

Radiostilte

Al twee weken demonstreren Nederlanders tegen politiegeweld en institutioneel racisme. De politie reageerde twee weken lang nergens op, zelfs niet op de uitzending van Medialogica over de taser, maar vandaag publiceerde de Volkskrant dan eindelijk een interview van Henk met Essen, de nieuwe korpschef van de politie in de Volkskrant.

Opvallende samenvatting interview met nieuwe Korpschef

De korpschef ontkent racisme, bagatelliseert het aantal mensen dat is overleden onder verantwoordelijkheid van de politie en verkonidgt de korpschef onwaarheden dat de hij hierover met ons in gesprek is. De uitspraken die Van Essen in dit artikel doet, zouden tot kopzorgen moeten leiden bij het ministerie van Justitie en Veiligheid.

We geven hieronder een aantal quotes uit het interview. Direct daaronder vind je onze visie.

Korpschef bagatelliseert cijfers over dodelijke slachtoffers

De Volkskrant vraagt aan de korpschef over de mensen die overleden zijn onder verantwoordelijkheid van de politie en vraagt daarbij specifiek naar de oververtegenwoordiging van mensen met een migratieachtergrond. Van Essen antwoordt: "Het is goed dat Controle Alt Delete dat doet. Maar het beeld dat hier geschetst wordt, klopt niet. Het ligt een stuk genuanceerder. ‘Controle Alt Delete telt daarin van alles mee: verwarde mensen, harddrugsverslaafden, met als argument dat ze tijdens het overlijden onder onze verantwoordelijkheid vielen. Dat geeft een verkeerd beeld. Daarover zijn we met Controle Alt Delete in gesprek."

Geen antwoord op de vraag

Allereerst is het opvallend dat de korpschef niet reageert op de vraag over de oververtegenwoordiging. Van alle mensen die overleden in de periode van 2016 tot nu had bijna de helft een migratieachtergrond. Dat is een enorme oververtegenwoordiging die serieuze vraagtekens oproept over het optreden van de politie. In plaats van de vraag te beantwoorden, valt hij de cijfers aan.

Controle Alt Delete telt daarin van alles mee [..] dat geeft een verkeerd beeld

Wij tellen alle mensen die overleden zijn onder verantwoordelijkheid van de politie. Juridisch is dit de juiste term omdat de mensen overleden zijn tijdens of na een aanhouding. Wij zeggen overal expliciet dat dit niet betekent dat al deze mensen omgekomen zijn door nalatig handelen van de politie, of dat de politie in deze zaken strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld heeft. Zie hier onze toelichting daarop. We doen dit sinds 2016. De helft van de overleden mensen vertoonde ‘verward’ gedrag en in driekwart van de gevallen was de politie hiervan op de hoogte vóórdat ze bij de melding aankwamen. Overigens gebruiken wij de term ‘verward gedrag’ omdat de politie deze term zélf gebruikt. De politie schaart zelf veel onder ‘verward gedrag’ inclusief harddrugsverslaafden. Bovenstaande cijfers hebben we gepresenteerd tijdens CAD #7 in december 2019, in aanwezigheid van o.a. twee Eenheidsleiders Frank Paauw (Amsterdam) en Anja Schouten (Noord-Holland). Beide sloegen stijl achterover van de cijfers:

(tekst gaat door onder video's)

Daarover zijn we met Controle Alt Delete in gesprek

We hebben de afgelopen jaren herhaaldelijk aandacht gevraagd voor de mensen die overlijden onder verantwoordelijkheid van de politie. Er is echter geen gesprek gaande tussen CAD en de politie over dit onderwerp omdat de politie dit afhoudt. We staan überhaupt niet in verbinding met de nieuwe korpschef: we hebben hem niet ontmoet en we zijn (nog) niet uitgenodigd. We nodigen de heer Van Essen graag uit voor een gesprek zodat we hem een toelichting op de cijfers kunnen geven.

Korpschef ontkent racisme

Wanneer Van Essen een vraag krijgt over de dood van Tomy Holten, zegt hij: "In de kern zijn we een politie die een arm om een schouder legt, hulp verleent, maar ook optreedt en – als het nodig is – geweld gebruikt. Allemaal zonder aanzien des persoons. Maar soms gaat het mis en daar moeten we van leren en, daar waar nodig, aanpakken."

Soms gaat het mis en daar moeten we van leren

De politie voert geen registratie van het aantal mensen dat is overleden onder verantwoordelijkheid van de politie. Onderzoeken naar de toedracht worden niet publiek gemaakt en voor zover bekend ook niet casus overstijgend geëvalueerd. Van alle 41 zaken sinds 1 januari 2016 waarbij een burger om het leven kwam, bracht het Openbaar Ministerie geen enkele zaak voor de rechter. Ja, het gaat inderdaad soms enorm mis, maar er is geen enkele aanwijzing dat de politie daarvan leert. Een vertegenwoordiger van het OM die aanwezig was tijdens CAD #7 zou deze kritiek ten harte nemen en intern bespreken of daar anders naar gekeken kan worden. Hier moet het OM nog op terugkomen.

Zonder aanzien des persoons

Hierbij een aantal links die aangeven dat de politie zeker niet zonder aanzien des persoons werkt. In Limburg maakte een agent opmerkingen over "jongens van jullie afkomst", in Rotterdam werd een Nederlands-Surinaams meisje voor "aap" uitgemaakt, in Den Haag werden vier agenten die een Marokkaans-Nederlandse jongen mishandelen en daarover ambtsedig logen niet ontslagen. En dan zijn dit maar voorbeelden van de afgelopen maand. Voor zover bekend is de afgelopen vijf jaar geen enkele agent ontslagen vanwege discriminatie of etnisch profileren. De politie werkt in de praktijk nog steeds met risicoprofielen die etnisch geladen zijn, ondanks dat het sinds december 2017, mede dankzij ons, volgens het beleid van de politie niet mag. Tot slot worden politiecontroles niet systematisch gemonitord, zodat er geen zicht is op etnisch profileren door agenten.

Doe mee

Zet je in tegen etnisch profileren en buitenproportioneel geweld