OM publiceert jaarcijfers Rijksrecherche 2019

Gepubliceerd: 12 May 2020

Wat is er gebeurd?

Het Openbaar Ministerie bracht vandaag een persbericht naar buiten waarin staat dat er in 2019 vier dodelijke slachtoffers gevallen zijn bij schietincidenten. Maar, in 2019 overleden geen vier mensen, maar negen mensen bij hun aanhouding. Vier mensen werden doodgeschoten, vijf mensen overleden op een andere manier onder de verantwoordelijkheid van de politie.

Wij registreren de overledenen op basis van openbare berichtgeving. Het is mogelijk dat we incidenten gemist hebben en we worden daar graag van op de hoogte gesteld. Onderaan deze blog staan relevante links.

Overleden onder verantwoordelijkheid van de politie

Wij monitoren met Controle Alt Delete hoeveel mensen overlijden onder verantwoordelijkheid van de politie. Dit betekent volgens Controle Alt Delete niet dat al deze mensen omgekomen zijn door nalatig handelen van de politie, of dat de politie in deze zaken strafrechtelijk verwijtbaar gehandeld heeft. Het betekent wel dat ze overleden zijn bij of vlak na hun arrestatie en dat hier grondig onderzoek naar gedaan moet worden om dit te voorkomen voor in de toekomst.

In de overzichten die het Openbaar Ministerie halfjaarlijks publiceert, wordt alleen gecommuniceerd over de slachtoffers die vielen door een politiekogel. Het aantal dodelijke slachtoffers onder verantwoordelijkheid van de politie in 2019 is daarmee twee keer zo hoog als publiek bekend is. Woordvoerder Dionne Abdoelhafiezkhan van Controle Alt Delete: “Wij roepen het Openbaar Ministerie op om over alle dodelijke slachtoffers te communiceren”.

De NOS publiceert ieder jaar een nieuwsbericht naar aanleiding van de jaarcijfers van de Rijksrecherche. In het bericht van dit jaar werd de kritiek van Controle Alt Delete over de ontbrekende cijfers voor het eerst hierin meegenomen.

Helft slachtoffers vertoonde 'verward gedrag'

Het is opvallend dat in 2019 bij zes van de negen slachtoffers sprake was van 'verward gedrag'. In bijna alle gevallen (vijf van de zes) was de politie hiervan op de hoogte voordat ze bij de persoon in kwestie aankwamen, omdat het onderdeel uitmaakte van de melding.

Vanaf 1 januari 2016 tot en met 31 december 2019 zijn er drieëndertig mensen overleden terwijl zij onder verantwoordelijkheid of gezag van de politie stonden. 55% van de drieëndertig personen vertoonde, volgens pers- of mediaberichten, 'verward gedrag'. In een derde van de gevallen was de politie hiervan op de hoogte voordat ze bij de persoon aankwamen. Ook hebben we gekeken naar de vermeende afkomst van de overledenen: 18% 'wit uiterlijk', 43% van de overledenen een 'niet-wit' uiterlijk en van 39% is het niet bekend.

(tekst gaat verder onder afbeeldingen)

Tijdens het evenement op 10 december gingen wij met het Openbaar Ministerie en de politie in gesprek over deze cijfers. Wij vroegen aan hen om alle cijfers te publiceren. Bekijk dit gesprek hier terug: