Wat is er gebeurd?
De politie heeft laten onderzoeken of de Mobiele Eenheid (ME) voldoende middelen en wapens heeft. De nadruk lag daarbij op less than letal weapons, zoals bijvoorbeeld rubberkogels. De rellen op de Coolsingel in Rotterdam tijdens de coronacrisis in 2021 waren de aanleiding om te evalueren of de ME voldoende wapens tot haar beschikking heeft. De onderzoekers, politiewetenschappers, schrijven dat dit voorval in de Havenstad “het vierde in zijn soort is in Nederland in 56 jaar” en zij concluderen dan ook dat er geen extra wapens nodig zijn, wel training en mogelijk een aanpassing van het uniform.
Wat zijn less than lethal weapons?
Less than lethal weapons worden ook wel “niet penetrerende projectielen” genoemd, denk bijvoorbeeld aan rubberkogels. In de nieuwe ambtsinstructie van 2020 heeft de politie veel meer bevoegdheden gekregen voor het gebruik van deze wapens. Maar, de wapens zelf heeft de politie nog niet. Dat komt doordat deze wapens niet toegestaan zijn in het ‘Besluit bewapening en uitrusting politie’. De Minister van Justitie en Veiligheid kan dit besluit wijzigen zonder dat de Minister dit met de Tweede Kamer hoeft te bespreken. Onderzoekers adviseerden in 2018 al tégen de invoering van less than lethal weapons. In 2019 spraken Amnesty en Controle Alt Delete zich uit tegen het gebruik van rubberkogels. Desondanks onderzoekt het kabinet sinds 2021 of het mogelijk is om de politie uit te rusten met nieuwe wapens.
Lees ook:
Wat zegt de politie?
In de reactie op de onderzoeksresultaten uit 2022 zegt de politie de conclusie en aanbevelingen te omarmen. Volgens de politie krijgen politiemensen echter steeds vaker te maken met massaal, georganiseerd en gericht geweld. De politie zeg ook dat “het overgrote merendeel van de ME-commandanten vraagt om extra middelen. Zij ervaren een gat tussen de huidige bewapening en uiteindelijk het vuurwapen.” Daarnaast zegt politiechef Frank Paauw ook: “We beoordelen steeds het totaalpakket en daartoe behoort ook eventuele aanvulling van de less than lethal weapons om mogelijke gaten te dichten.” Kortom, de politie zegt dat er wel degelijk wordt nagedacht over de introductie van less than lethal weapons, ondanks de onderzoekers concluderen dat hier geen aanleiding voor is.
Media berichtgeving onvolledig
De conclusie van de onderzoekers dat zij geen aanleiding zien om extra wapens in te voeren, werd alleen in de Volkskrant genoemd. De media reageren vooral op het statement van politiechef Paauw. De NOS noemde “extra wapens een optie”, RTL Nieuws meldde dat de ME zich beter wil bewapenen en het AD schreef dat de ME zich beter wil bewapenen vanwege “toegenomen geweld van relschoppers.”
Reactie Controle Alt Delete
De politie geeft onderzoekers de opdracht om te adviseren over de vraag of zij aanvullende less than lethal weapons zouden moeten invoeren voor de ME. Nee, zeggen de onderzoekers, “wij zien daar geen aanleiding toe.” De politie zegt tóch te overwegen om extra wapens in te voeren. Journalisten delen vervolgens deze uitspraak van de politiechef. Hierdoor is er onvoldoende aandacht voor de conclusie dat er géén aanvullende wapens nodig zijn. Ook nemen media (delen van) het persbericht van de politie over dat zij steeds vaker te maken krijgen met massaal, georganiseerd en gericht geweld. Zo ontstaat het beeld dat de politie vaker met geweld te maken krijgt, wat weer een legitimering geeft voor de invoering van wapens.
Wij constateren dat de politie dit debat zelf escaleert en polariseert, in een poging om meer wapens te krijgen, door de conclusies van politiewetenschappers expliciet naast zich neer te leggen. Dit is niet de eerste keer dat de politie dit doet. Bij de invoering van de taser en de bodycam verliep dit op precies dezelfde manier. In het geval van de taser gebruikt Frank Paauw zelfs exact dezelfde woorden (“gat tussen huidige bewapening en het vuurwapen).
Wij roepen politici en bestuurders op om niet mee te gaan in de waan van de dag en gebruik te maken van de onderzoeksresultaten bij het bepalen van beleid. Voor de duidelijkheid, ook wij zeggen dat geweld tegen politiemensen niet acceptabel is. Maar let op, er is geen sprake van toegenomen massaal geweld tegen de politie. Uit dit onderzoek blijkt ook dat er geen aanleiding is voor de invoering van less than lethal weapons. Tot slot, ja we zijn voor betere uniformen en vooral voor dat politiemensen voldoende tijd hebben voor de juiste training.
Lees ook: