Brief minister over aanpak personen met 'verward gedrag'
Ter voorbereiding op het AO politie stuurde de Minister van Justitie en Veiligheid u een brief over de aanpak voor personen met verward en onbegrepen gedrag. De samenwerking tussen politie en GGD wordt geïntensiveerd en moet ertoe leiden “dat mensen tijdig de juiste zorg en ondersteuning krijgen en niet onnodig in aanraking komen met politie en justitie.” De Minister stelt de Kamer voor om “de vorderingen per regio” in een “dashboard” vorm te geven. De Minister geeft verder aan dat “betrokken organisaties” behoefte hebben aan “risicotaxatie-instrumenten” om “acute problematiek en gevaarlijk gedrag” te kunnen monitoren.
Advies: start nieuwe risicotaxatie-instrument alleen na mensenrechtentoets
Met het oog op de Toeslagenaffaire, baart het voornemen om risicotaxatie-instrumenten te ontwikkelen zorgen, zeker als hier gebruik wordt gemaakt van een algoritme. Ons advies: vraag de Minister om bij de ontwikkeling van dit instrument een mensenrechtentoets uit te voeren, en deze mensenrechtentoets te delen met de Kamer. Zolang er geen mensenrechtentoets op dit instrument is uitgevoerd, zou er geen nieuw risicotaxatie-instrument in gebruik genomen moeten worden.
Advies: monitor geweld tegen personen met 'verward gedrag' in het dashboard
We delen het uitgangspunt dat personen met 'verward gedrag' zorg moeten krijgen en niet onnodig in aanraking moeten komen met de politie. Dat laatste is nu namelijk wel het geval. Recent bleek uit onderzoek naar mensen die overleden onder verantwoordelijkheid van wetshandhavers, dat 84% van de slachtoffers 'verward gedrag' vertoonde. Onderzoek van naar het tasergebruik van de politie liet zien dat personen met “verward” gedrag bovendien buitenproportioneel vaak te maken krijgen met het nieuwe stroomstootwapen:
- In de gevallen waarin de politie een taser inzette tegen personen die géén verdachte waren (in de zin van art 27 Strafvordering), was 93% van alle doelpersonen een persoon met “verward” gedrag.
- In alle gevallen waarin de politie de taser inzette én stroom gebruikte, was 46% van de doelpersonen een persoon in een “psychisch labiele toestand.”
- De taser wordt weer ingezet in GGZ-instellingen, ondanks de motie Ellemeet.
De Minister wil voorkomen dat personen met “verward gedrag” niet onnodig in aanraking komen met de politie, maar hoe gaat de Minister dit beoordelen? Ons advies: vraag aan de Minister om geweldstoepassingen door de politie tegen personen met “verward” gedrag als indicator mee te nemen in het te ontwikkelen dashboard.