Dit artikel is een exemplarisch voorbeeld van de gevolgen van onterechte meldingen van burgers voor mensen van kleur.
Op een zondagmiddag in september 2023 parkeerde Dennis, een Surinaamse-Nederlander en oud-politieagent, zijn auto op ongeveer 20 meter van zijn huis in Capelle aan de IJssel. Dennis is de eigenaar van de woning, maar hij woont er al enkele jaren niet meer. Hij verhuisde weg na een conflict met zijn buurman, óók een agent. Deze buurman schold hem racistisch uit en bedreigde hem, de politie greep niet in.
'Verdacht' voor eigen woning
Dennis was in Capelle omdat hij erover nadacht om zijn oude huis te gaan verkopen. Hij kwam langs om wat foto’s te maken maar ook om het onkruid in de voortuin te verwijderen. Toen hij in zijn eigen voortuin en op het trottoir voor zijn huis foto’s maakte van zijn huis, zag hij dat een buurman van de overkant hem filmde of fotografeerde. Dennis maakte daar een foto van. Op deze foto staat de buurman gekleed in een wit t-shirt.
Kort daarna vertrok Dennis op de fiets. Toen hij terugkwam sprak een andere buurman hem aan met de vraag of Dennis wist dat de politie langs was gekomen om zijn auto te bekijken? Deze buurman liet hem de videobeelden zien die hij maakte van de politie. Van de beelden zijn door Dennis foto’s gemaakt. Daarop is te zien dat er een politieauto naast de auto van Dennis stond. Van de drie agenten die uitstapten ging er minstens één opzichtig in de auto van Dennis kijken.
Later kwam er een tweede agent bij waarna ze door het raam in de auto van Dennis keken. In de straat stonden meerdere auto’s geparkeerd, maar de politie toont alleen interesse in de auto van Dennis. De buurman die in eerste instantie Dennis aan het filmen of fotograferen was, stond met ontbloot bovenlichaam bij de agenten en liet iets op zijn telefoon aan de agenten zien. Even later kwam er nog een politiebusje bij. Daarin zaten twee agenten. Ze overlegden met elkaar. Dit busje reed kort hierna weg. De eerste drie politieagenten die ter plaatse kwamen liepen daarna een rondje door de wijk. Vervolgens reden ze weer weg.
112-melding als aanleiding?
Dennis bedankte de buurman die de politieagenten en hun handelingen vastlegde en ging de volgende dag naar het politiebureau toe. Hij vroeg aan de chef van dienst waarom de politie zijn auto doorzocht heeft. De leidinggevende agent ontkende in eerste instantie dat zijn collega’s de auto bekeken hebben. Na enig aandringen van Dennis gaf hij toe dat er een 112-melding geweest is. Hij liet weten dat er geen registratie werd gemaakt over Dennis of zijn auto. Van dit gesprek is een audio-opname.
Reactie politie Rotterdam
We vroegen de politie Rotterdam om een reactie. Een woordvoerder gaf aan dat de politie een 112-melding ontving die tijdens het gesprek werd afgebroken. De locatie van de beller werd achterhaald en agenten gingen naar de omgeving toe om polshoogte te nemen. Daar ter plaatse sprak de buurman de politieagenten aan en liet hij informatie op zijn telefoon zien. Vervolgens hebben de politieagenten de auto van Dennis bekeken, het kenteken van Dennis bevraagd en een mutatie daarvan opgemaakt. Als Dennis wil weten wat ze hebben opgeschreven, dan moet Dennis zelf een inzageverzoek indienen.
Reactie Controle Alt Delete
Dit is een exemplarisch voorbeeld van hoe etnisch profileren eruitziet. De buurman denkt dat Dennis verdacht is – ook al staat hij voor zijn eigen huis. De politie controleert daarop de auto, trekt het kenteken na en maakt een mutatie. Die blijft jarenlang in het systeem staan en heeft invloed op toekomstige controles en contacten met de politie. In 2018 schreven we al eerder dat de politie beducht moet zijn op vooroordelen bij burgers.
In dit geval heeft de chef van dienst ook nog eens gelogen. De politie zei tegen Dennis dat de controle van de politie niet geregistreerd was. De afdeling woordvoering zegt nu dat er wél een mutatie aangemaakt is. Als chef van dienst had de operationeel commandant alle informatie voorhanden, zeker als er twee auto’s en vijf agenten zijn ingezet.
Last but not least: Iemand die op klaarlichte dag in zijn eigen voortuin foto’s maakt van zijn eigen woning moet met rust gelaten worden, niet de politie op bezoek krijgen die met vijf agenten sterk (en in bijzijn van de buren) de auto gaat inspecteren en zeker niet een onterechte mutatie op zijn naam krijgen met gevolgen voor in de toekomst.