Vanuit Suriname naar Nederland
Dennis* werkte 36 jaar bij de politie, bijna een werkzaam leven lang. In 1982 startte hij bij de politie in Suriname, om in 1997 in dienst te komen bij de Nederlandse politie. Hij werkte in Dordrecht, Hollands-Midden en in de eenheid Den Haag, in Delft. In 2018 kreeg Dennis eervol ontslag. Toch wil de politie op dit moment geen enkel contact meer met hem hebben. De reden: Dennis diende een klacht in tegen een politieagent die hem eerst racistisch bejegende en daarna bedreigde.
Collega: “Rot op met je zwarte kankersmoel”
In 2015 ontspoorde een conflict tussen Dennis en de buren dat al langer speelde. Dennis woonde toen in een stadje onder de rook van Rotterdam. Alleen: één van deze twee buurmannen werkte, net als Dennis, bij de politie. Dennis werkte in Den Haag, zijn buurman bij de politie in Rotterdam. Op de dag dat het escaleerde riep de ene buurman tegen hem: “Jullie horen hier niet thuis in dit land, oprotten.” De andere buurman, degene die bij de politie werkte, schreeuwde: “Rot op uit mijn tuin met je zwarte kankersmoel!” Dennis diende een klacht tegen hem in vanwege het racisme en deed er ook aangifte van.
Dennis overhandigde daarbij opnames van het incident aan de politie. De politie luisterde deze uit en hoorde dat Dennis door zijn collega werd uitgescholden voor “tyfushond” en “kankerleier”, en dat de politie-buurman riep: “houd je grafkankermuil”. De racistische opmerkingen stonden niet op de opname, maar waren wel gehoord door getuigen die daarover wilden vertellen aan de politie. Ondanks aandringen van Dennis, weigerde de politie om deze getuigen te horen. De aangifte werd daarna geseponeerd.
PTSS als gevolg van pesten op de werkvloer
Discriminerende opmerkingen waren Dennis niet vreemd. Ook bij de politie zette hij zich al jarenlang in tegen racisme en discriminatie op de werkvloer. Zo stelde hij in 2009 de leiding er schriftelijk van op de hoogte dat agenten op bureau Pijnacker-Nootdorp spraken over 'Liegerianen'. Daarmee bedoelden ze, volgens Dennis, mensen afkomstig uit “donker Afrika” die alleen maar zouden liegen. Ook zocht hij contact met de leiding nadat collega's van bureau Delft riepen: “Wat een stelletje Antilliaanse en Marokkaanse wijven zijn dat zeg!” Vanaf 2012 kreeg Dennis van de teamleiding (in Delft) het verzoek om presentaties te geven over etnisch profileren. Directe aanleiding hiervoor was dat politiemensen tijdens de briefing instructies kregen om alleen “donkere jongens” op straat te controleren.
De nieuwe werkzaamheden van Dennis leidden tot weerstand op de werkvloer tegen hem. Hij zou een “matennaaier” zijn. Tijdens presentaties werd er tegen hem gezegd: “Je voelt je zeker niet thuis in Nederland, daarom doe je dit?”, en: "Jullie zitten massaal in de gevangenis en dan moet ik ze laten gaan en mijn mond houden? Ik dacht het niet!”, en: “Jij voelt je niet thuis hier dus de vraag is: wat doe jij dan hier?” Tijdens een drukbezochte briefing kwam een incident aan de orde waarbij witte Nederlanders mishandeld of beroofd waren door Nederlanders met Irakese achtergrond. Daarop riep een ploegchef geïrriteerd: “Ik hoor Dennis nu niet. Dit is volgens mij ook discriminatie toch?” Dennis werd uiteindelijk genegeerd door het overgrote deel van de medewerkers in Delft. Terugkijkend op die periode zegt Dennis: “Ik had mijn eigen tafel in de kantine.”
Hoewel de leiding hem juist gevraagd had om gesprekken te voeren over etnisch profileren, keek de leiding volgens Dennis weg toen Dennis het moeilijk kreeg op de werkvloer door het geven van deze presentaties. Mede als gevolg hiervan valt hij in 2015 uit. Hij wordt gediagnosticeerd met PTSS. In de diagnose staat als één van de oorzaken opgeschreven: “Ondervindt geen steun van leiding/collega’s na presentatie over discriminatie binnen korps.”
Na een jaar ziekte keerde Dennis weer terug bij de politie. Hij wilde graag naar de politieacademie en had daar ook al toestemming voor gekregen van zijn teamchef. Op het moment dat Dennis weer terug kwam, was deze teamchef vervangen door een nieuwe leidinggevende. Deze man trok de toestemming in. Dennis moest weer terugkeren in hetzelfde team waar hij was uitgevallen vanwege de pesterijen.
“Je kan verhuizen maar je adres weet ik zo”
In 2018 kreeg Dennis eervol ontslag en in 2020 besloot hij te verhuizen vanwege de aanhoudende conflicten met de buurman die bij de politie werkt. Wanneer hij in 2021 weer even terug is in zijn oude stad om zijn moeder te bezoeken, loopt hij de buurman weer tegen het lijf. De buurman die nog steeds bij de politie in Rotterdam werkt. Deze zei toen tegen Dennis: “Je kan verhuizen maar je adres weet ik zo.”
Dennis, die juist verhuisd was om bij deze buurman uit de buurt te blijven, ervoer dit als een dreigende uitspraak. Hij meldde dit bij de politie Rotterdam, waar de buurman nog steeds werkt, en diende een klacht in. Pas nadat Dennis erop aandrong, reageerde de politie op de ingediende klacht. De politie liet weten de klacht niet in behandeling te nemen vanwege “het ontbreken van feiten en omstandigheden”. De politie benoemde daarbij als reden dat zijn politie-buurman zich eerder naar Dennis toe nooit schuldig had gemaakt aan een strafbaar feit of onoorbaar gedrag. Dit is opvallend, want een aantal jaar eerder ontving de politie nog een klacht en een aangifte van Dennis tegen deze buurman, vanwege racisme.
Dennis liet het er niet bij zitten en stapte naar de Ombudsman. De Ombudsman besloot, na onderzoek, dat de politie Rotterdam de klachten toch in behandeling moest nemen. Toen de Ombudsman dat liet weten aan de politie, bleek dat de politie Rotterdam een zogenaamde “stopbrief” aan Dennis had gestuurd. Een stopbrief betekent dat de politie geen contact meer met je wenst te hebben over eerder ingediende klachten. Nieuwe incidenten en aangiftes kan je wel nog melden. Volgens de politie zou Dennis met zijn communicatie “een onevenredige belasting” op de politie leggen. De Ombudsman kon daarom geen verdere actie ondernemen.
Zowel de afwijzingsbrief als de stopbrief waren niet bij Dennis thuis aangekomen. De politie gebruikte nog steeds het oude adres van Dennis, ondanks de adreswijziging die hij doorgaf. De privacy gevoelige post kwam daardoor terecht in het huis van de nieuwe bewoners. De klacht is uiteindelijk niet behandeld.
Reactie Dennis
Dennis vindt dat er consequenties moeten zijn voor het gedrag van zijn politie-buurman. Dennis: “Ik bepaal niet wie goed is en wie niet, maar als een politieman zich op deze manier blijft gedragen naar anderen toe, dan kan ik niet zeggen dat hij een integere politieman is.”
Voor de aanpak van etnisch profileren geldt hetzelfde, stelt Dennis: “In 2014 gaven politieagenten op intranet elkaar instructies over hoe zij moeten liegen als zij zwarte burgers etnisch profileren. Het advies was om dan te verklaren dat onduidelijk was wie staande werd gehouden. Zodoende kon nooit worden bewezen dat je zwarte burgers aan het profileren was. Dit werd open en bloot met naam en toenaam geschreven en geadviseerd. Deze medewerkers, en dat geldt ook voor mijn buurman, weten uit ervaring dat er geen maatregelen door de politie worden genomen tegen deze ronduit schandelijke reacties en of gedragingen. Mocht je toch worden betrapt, dan zeg je gewoon: “Ik had het niet zo bedoeld. Ik ben geen racist.” De politie accepteert dit van hun medewerkers.”
Over de omgang van de politie met hem en zijn klacht baalt Dennis ook als een stekker. Dennis: “Niet alleen wordt mijn buurman de hand boven het hoofd gehouden, ik vind ook dat de politie onzorgvuldig omging met mijn gegevens.”
Reactie politie
De politie Rotterdam laat in een reactie weten dat de klachten van Dennis “iedere keer over dezelfde vermeende oude gedragingen van zijn beklaagde” gaan. De politie zegt dat “deze zijn onderzocht en op geen enkele manier aangetoond zijn.” De politie stelt: “Van strafbare belediging, dan wel mishandeling of openlijke geweldpleging kon niks blijken.” Het Hof oordeelde volgens de politie dat de “genoemde discriminatoire uitlatingen niet waren vastgelegd en dat het dossier onvoldoende aanwijzingen bevatte voor het vaststellen van dit feit.”
De politie Den Haag laat weten dat het “spijtig is dat Dennis zich niet gesteund heeft gevoeld”, maar dat Dennis “uitdrukkelijk zelf een rol wilde spelen door het gesprek aan te gaan met collega’s op de ploegen.” Volgens de politie heeft de toenmalige bureauleiding hem daarbij gefaciliteerd.
* De achternaam van Dennis is bekend bij Controle Alt Delete. Dennis vertelde aan Controle Alt Delete over zijn ervaringen bij de politie. Controle Alt Delete heeft het dossier van Dennis ingezien.