Etnisch profileren in Amsterdam

Samenvatting

Hoe vaak komt het voor?

We vroegen Amsterdammers of zij het afgelopen jaar contact met de politie hadden. Zo ja, dan vroegen we naar de laatste keer dat zij contact hadden met de politie. De volgende cijfers laten zien hoe vaak Amsterdammers bij dit laatste contact benaderd werden door de politie.

De resultaten laten zien dat er grote verschillen zijn. Amsterdammers met een niet-westerse migratieachtergrond geven vaker dan Nederlandse Amsterdammers aan dat het laatste contact met de politie geïnitieerd werd door de politie. Dat blijkt wanneer de data worden uitgedraaid op jongeren in de leeftijd van 16 tot 27 en wanneer de data bekeken wordt op alleen mannelijke respondenten.

Waarom contact met de politie?

Wij vroegen aan de geënquêteerde Amsterdammers die door de politie benaderd waren: waarom kwam de politie naar u toe? De belangrijkste reden waarom de politie naar hen toen kwam: een controle of omdat ze (volgens de politie) iets verkeerd deden. We vroegen opnieuw naar het laatste contact dat ze met de politie hadden.

De resultaten laten zien dat mannen met een niet-westerse migratieachtergrond bij het laatste contact twee keer vaker worden benaderd voor een controle dan Nederlands-Nederlandse mannen. Ook worden mannen met een niet-westerse migratieachtergrond bij het laatste contact vaker benaderd omdat ze (volgens de politie) iets verkeerd deden.

De uitkomst

Wij vroegen aan de geënquêteerde Amsterdammers die door de politie benaderd waren: wat was de uitkomst van het laatste contact met de politie? Werden ze gearresteerd, kregen ze een bekeuring, een waarschuwing of gebeurde er niets?

De resultaten laten zien dat het vangstpercentage per herkomstgroep even hoog is. Jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond geven even vaak als Nederlands-Nederlandse jongeren aan dat zij als gevolg van het politiecontact een boete kregen, gewaarschuwd werden of mee moesten naar het bureau.

Deze bevinding laat zien dat het disproportioneel vaak controleren van jongeren met een niet-westerse migratieachtergrond niet gerechtvaardigd is. Deze jongeren zijn, blijkens deze uitkomst, namelijk niet vaker crimineel. Dat bleek overigens al uit eerder onderzoek.

De bevinding dat het vangstpercentage per herkomstgroep even hoog is, strookt niet met de bevinding dat 40% van de respondenten met een niet-westerse migratieachtergrond het onterecht vond dat de politie ze benaderde.

Als de politie mensen mét een migratieachtergrond vaker benadert (zoals uit onze data blijkt) zal deze groep ook vaker beboet worden. Wie zoekt zal vinden, dat geldt ook voor de politie.

Terecht of niet

Wij vroegen aan alle respondenten die benaderd werden (voor een controle of omdat ze iets verkeerd deden) of zij het terecht vonden dat de politie naar ze toe kwam:

De resultaten laten zien Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond vier keer vaker aangeven dat zij het onterecht vonden dat de politie naar ze toe kwam.

Uit de resultaten blijkt dat bijna de helft van de mannelijke respondenten met een niet-westerse migratieachtergrond die door de politie benaderd is, denkt dat hun culturele of religieuze achtergrond de reden was voor het laatste contact met de politie.

Tevreden of niet?

Wij vroegen aan alle respondenten die contact hadden met de politie hoe zij het contact hebben ervaren. Hieronder zie je de gegevens van de mensen die door de politie benaderd zijn én die zelf naar de politie toe gegaan zijn.

Vertrouwen in de politie

Wij vroegen aan alle respondenten, ook als ze geen contact hadden, hoe het gesteld is met hun vertrouwen in de politie.

Uit de resultaten blijkt ook dat driekwart van de Amsterdammers met een niet-westerse migratieachtergrond een voldoende geeft als het gaat om hun vertrouwen in de politie tegenover 92% van de Nederlands-Nederlandse respondenten.

Respondenten die het onterecht vonden dat zij door de politie benaderd werden geven gemiddeld een 4,1 als rapportcijfer voor hun vertrouwen in de politie.

Onderzoeksverantwoording

Dit zijn de uitkomsten van een onderzoek dat wij hebben uitgevoerd in november en december 2019 in Amsterdam. Het onderzoek is uitgevoerd door Controle Alt Delete met ondersteuning van onderzoeksbureau Talentenlab.

Werkwijze

Samen met ruim 226 studenten van de Vrije Universiteit (VU) zijn ongeveer 2000 Amsterdammers bevraagd over hun contact met de politie. De studenten hebben enquêtes afgenomen op 175 verschillende locaties, op verschillende tijdstippen. Ben je verbonden aan een onderwijsinstelling en wil je samen met ons onderzoek doen? Heel graag!

De vragenlijst

Aan alle respondenten is gevraagd of zij in het afgelopen jaar contact hadden met de politie. Als mensen inderdaad contact hadden met de politie, werd hen gevraagd hoe het laatste contact tot stand gekomen was (ging de politie naar de respondent toe of andersom), wat de reden was voor het contact, hoe het contact verliep en wat de uitkomst was. De resultaten geven alleen inzicht in het laatste contact dat mensen met de politie hadden omdat aan de respondenten werd gevraagd om van het laatste politiecontact uit te gaan, indien zij afgelopen jaar meerdere contacten hadden. We weten niet wat er vóór het laatste contact gebeurd is. Download hier de vragenlijst.

Representatief

Het onderzoek was opgezet om een vergelijking te kunnen maken tussen respondenten met een Nederlandse- en niet-Nederlandse achtergrond. De onderzoekspopulatie is voor de helft man en voor de helft vrouw. Achteraf blijk dat de onderzoekspopulatie een stuk jonger is dan de bevolking van Amsterdam. Het onderzoek is niet representatief voor álle Amsterdammers, omdat er geen sprake is geweest van een aselecte steekproef. Desalniettemin heeft de oververtegenwoordiging van jongeren in de respondenten niet geleid tot een vertekening in de onderzoeksresultaten. De resultaten van dit onderzoek geven echter wel een goed beeld van de situatie in Amsterdam. Zelf data analyseren? Download hier de excel met alle onderzoeksdata.

Wil je meer lezen over hoe we zelf terugkijken op dit onderzoek? Lees hier verder!

Dankwoord

Allereerst willen we de studenten van de Vrije Universiteit bedanken voor het enquêteren van bijna 2000 Amsterdammers en de studenten van Communicatie en Multimedia Design van de Hogeschool Amsterdam voor het visualiseren van de onderzoeksresultaten. Verder bedanken we de onderzoekers van Talentenlab voor hun harde werk en ondersteuning. Dit onderzoek is financieel ondersteund door Stichting Democratie en Media. Wil je in jouw stad ook een monitor organiseren? Neem contact met ons op.