Gepubliceerd: 04 Dec 2020
Wat is er aan de hand?
De Tweede Kamer bespreekt op 7 december een nieuwe wet. Als de wet erdoor komt, kan informatie uit de politiesystemen gebruikt worden om een VOG te weigeren. Sterker nog: politiegegevens kunnen straks een “zelfstandige grondslag” zijn om een VOG-aanvraag te beoordelen, ook als iemand geen strafblad heeft. Het gaat hierbij om álle politiegegevens, waaronder registraties die de politie maakt van ID-controles en staandehoudingen.
Het wetsvoorstel richt zich op VOG-verklaringen voor betaalde beroepen die een hoge mate van integriteit vragen, denk aan politiemensen en boa’s. Sinds 2012 is het al praktijk dat een VOG voor boa's geweigerd kan worden op grond van politiegegevens. Deze praktijk wordt nu dus wettelijk vastgelegd.
Wat vinden anderen hiervan?
Het wetsvoorstel is onder andere bekeken door de Raad voor de Rechtspraak. Zij reageerden bezorgd op het wetsvoorstel. Zij stelden dat niet geverifieerde informatie straks zonder screening gebruikt wordt bij het afgeven van een VOG. De Autoriteit Persoonsgegevens sprak zelfs van een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer met mogelijk ingrijpende gevolgen en drong er bij de Minister op aan om wettelijk vast te leggen hoe deze gegevens beoordeeld worden. Dit advies legt de Minister naast zich neer. De bewindsman stelt dat er sprake is van maatwerk dat zich niet leent voor een formele wet.
Wat zijn de gevolgen van deze wet?
Stel, je hebt geen strafblad, maar je bent wel vaak gecontroleerd én de politie heeft daar aantekeningen van gemaakt. Dan kan straks een VOG geweigerd worden op basis van deze registraties. Was je met een groep jongeren op straat en werd ook jouw ID gevraagd door de politie? Die telt! Zat je bij iemand in de auto en moest jij je ID laten zien? Die telt ook! Liep je ’s avond over straat en moest je je ID laten zien? Die telt zeker mee! Alle politieregistraties spelen straks een rol bij het al dan niet afgeven van een VOG en ook als je geen strafblad hebt, kan een VOG geweigerd worden.
Onze visie
Voor functies die een hoge mate van integriteit vragen moet de lat hoog liggen. Iedereen wil graag betrouwbare en integere wetshandhavers. Nederlanders met een migratieachtergrond worden echter vaker gestopt en gecontroleerd dan Nederlandse Nederlanders. Uit onderzoek van Controle Alt Delete in Amsterdam bleek bijvoorbeeld dat de helft van de Marokkaans-Nederlandse mannen in het afgelopen jaar door de politie benaderd werd. Dit wetsvoorstel zal een onevenredig grote impact hebben op de mensen die vaker gecontroleerd worden door de politie. Voor burgers met een migratieachtergrond wordt dan moeilijker om een VOG te krijgen.