Kans op celstraf is groter voor Antilliaanse en Marokkaanse Nederlanders dan voor Afro-Amerikanen in de VS.
Gepubliceerd: 13 Sep 2018
Vaker verdacht door de politie
Voor hetzelfde vergrijp hebben jongeren met een migratieachtergrond een 5.6 keer grotere kans om als verdachte aangemerkt te worden dan autochtone leeftijdsgenoten. Dat blijkt uit een analyse van promovenda Willemijn Bezemerdie Controle Alt Delete vandaag publiceerde. Voor Marokkaans-Nederlandse jongeren is de kans zelfs 8.4 keer zo groot.
Bezemer, verbonden aan de Erasmus Universiteit, legde een onderzoek van het WODC onder het vergrootglas. In deze studie werd onderzocht of jongeren die aangeven een strafbaar feit gepleegd te hebben, ook in beeld zijn bij de politie. Bezemer concludeert: "als we alleen kijken naar de groep jongeren die zelf toegeeft een strafbaar feit gepleegd te hebben dan worden jongeren met de bovengenoemde niet-westerse migratieachtergronden veel vaker als verdachte aangemerkt door de politie en worden er tegen hen vaker juridische stappen ondernomen in vergelijking met autochtone jongeren."
Vaker in de cel gezet door justitie
Vandaag werd ook een onderzoek gepubliceerd dat inzicht geeft in de ongelijkheid verderop in de strafrechtketen. In een artikel van het Tijdschrift voor Criminologie staat dat Marokkaans-Nederlandse jongeren een 12 keer grotere kans hebben om in de cel gezet te worden dan autochtone jongeren. Voor Antilliaans-Nederlandse jongeren is de kans 10 keer zo groot. De onevenredigheid waarmee deze groepen worden vastgezet is zelfs groter dan in de VS. Let op! De kans voor een Afro-Amerikaan om gedetineerd te worden is 4 keer groter dan voor een witte Amerikaan. Marokkaanse en Antilliaanse Nederlanders verkeren wat dat betreft in een slechtere situatie dan de Afro-Amerikanen in de VS.
(tekst gaat verder onder afbeelding)
Wat nu?
Sinds vandaag weten we hoe groot het kansverschil is dat je als verdachte wordt aangemerkt of in de cel wordt gezet. De doelstelling is natuurlijk dat iedereen die crimineel gedrag vertoont evenveel aandacht krijgt van justitie en politie - dat blijkt in Nederland niet het geval. Het is belangrijk om te discussiëren over de oorzaak: welke rol speelt hun culturele achtergrond, wat is de impact van opgroeien in achterstandswijken, onderadvisering in het onderwijs, discriminatie op de arbeidsmarkt en andere zaken?
Begin bij transparantie
De onderzoekers noemen ook etnisch profileren als een van de mogelijke oorzaken. Ze verwijzen daarbij naar de discriminatietest met fietsen die wij voor 'Zwart als Roet' van Sunny Bergman hebben uitgevoerd. Het is logisch om hiernaar te kijken: de strafrechtketen begint bij politiecontact. Als daar, in die eerste interactie, dezelfde kansverschillen zichtbaar zijn, hebben we een logisch aanknopingspunt voor verbetering. Om te beginnen moeten politie en justitie zich transparant opstellen. Zij moeten de relevante data ter beschikking aan wetenschappers om hier verder onderzoek naar te doen.