Hoe discriminerend en ineffectief politiewerk rellen veroorzaakt

Een artikel in de De Correspondent van Sinan Cankaya.

Het moge duidelijk zijn: etnisch profileren deugt niet. Artikel 1 van de Grondwet is, in de eerste plaats, bedoeld om burgers te beschermen tegen discriminatie door de overheid. De staat is ongeloofwaardig in zijn anti-discriminatiemaatregelen als ze zelf discrimineert.

Een ‘relatieve oververtegenwoordiging’ vormt bovendien geen rechtvaardiging om een hele groep in de gaten te houden – in absolute aantallen zijn witte Nederlanders crimineler. En: wie zoekt, zal vinden. Onze politieke instituties zijn niet blind, en zeker niet kleurenblind, voor de uiterlijke verschillen tussen burgers.

Maar: werkt het?

Nee, etnisch profileren is ineffectief. In plaats van zich te richten op individuele, specifieke en concrete daders focust de politie zich op ‘groepen.' Met robuust ‘informatiegestuurd politiewerk’ heeft deze werkwijze weinig van doen. Sterker nog, het is lui politiewerk. Waarom zou je agenten nog opleiden als je klaarblijkelijk kunt volstaan met algemene statistieken? Deze gegevens zijn operationeel nietszeggend en onbehulpzaam, omdat ze nauwelijks een zinvol onderscheid aanbrengen in de werkelijkheid. Wanneer de politie gaat vissen met een te groot net, neemt de kans op zogenoemde ‘vals positieven’ aanzienlijk toe. Hierdoor worden onschuldige burgers gecontroleerd die een vijandigheid ontwikkelen tegen de politieorganisatie.

Etnisch profileren is ook ineffectief omdat de politie een ‘methodologisch probleem’ heeft. Laten we eens wél aannemen dat niet klasse en opleidingsniveau, maar etniciteit doorslaggevend is voor een criminele carrière. Hoe herken je dan in vredesnaam een Marokkaanse Nederlander? Omdat het hier om een lichamelijke, en dus biologische taxatie gaat, worden er expliciet raciale categorieën en ideeën in het leven geroepen. Een ‘Marokkaan’ ziet er dus kennelijk op ‘een bepaalde manier’ uit. Onwerkbaar, want de fysiologische variatie binnen etnische categorieën is te groot.

Proactieve controles leiden ook niet tot een noemenswaardig hoger aantal aanhoudingen. Waarom? Omdat de controles zich baseren op de intuïtieve en vage vermoedens van de agent. Als gevolg hebben agenten - het gaat vaak om onderbuikgevoelens - onvoldoende wettelijke gronden voor een aanhouding.

Het gehele artikel staat hier.