Experts in zaak Mitch Henriquez brengen omstreden doodsoorzaak in. Bestaat het 'acute stress syndroom' eigenlijk wel?
Gepubliceerd: 14 Nov 2017
Allereerst of ' acute stress syndroom' wel of niet bestaat is in onze beleving helemaal niet relevant! Inmiddels is duidelijk dat Mitch Henriquez overleden is nadat agenten op hem zijn gesprongen, pepperspray onder zijn neus hebben gewreven, hem met een in de vuist geklemde handboei geslagen hebben en in een nekklem hebben gelegd. Waarna het OM en de politie ook nog gelogen hebben over het feit dat Mitch al bewusteloos was voordat hij in het politiebusje werd gezet.
Maar goed...
Dat gezegd hebbende, kijk even met ons mee naar de term 'acute stress syndroom'. Experts spreken elkaar altijd tegen. In de zaak van Mitch is het wel heel bont. Het lijkt wel of alle experts iets anders zeggen over de doodsoorzaak. Die verschillen zijn mogelijk te verklaren door hun specialisme (de een is patholoog de ander forensisch medicus). Een andere verklaring voor de verschillen in de duiding kan te maken hebben met tijdstip waarop medische verklaring is opgesteld - alleen het NFI heeft het stoffelijk overschot direct na overlijden kunnen onderzoeken. De forensisch patholoog van het NFI zegt als enige dat wurging een van de doodsoorzaken is. De andere experts wezen op 'acute stress syndroom’.
Acute stress syndroom
Wat is dit? Is dit een bekende stoornis? Wat wordt hiermee bedoeld? Uit de tweets van Saskia Belleman van de Telegraaf maken we op dat experts lijken te doelen op wat ook wel 'exited delirium' wordt genoemd. Die medische term is niet bepaald onomstreden. In het Reuters dossier over Taser (tegenwoordig: Axon) staat dat 'exited delirium' een internationeel niet-erkende en omstreden doodsoorzaak is.* Uit het Reuters onderzoek blijkt bovendien dat Taser/Axon veel voorlichtingsmateriaal over excited delirium heeft gepubliceerd, dan wel heeft betaald voor publicaties en congressen heeft georganiseerd. Vervolgens adviseert Taser/Axon (aan o.a. politiekorpsen) om medisch experts in te schakelen die naar hun congressen zijn geweest.
Wat slim van Taser! Ze komen tot een doodsoorzaak en betalen experts om deze term uit te venten. Vervolgens worden medische experts ingeschakeld die naar hun bijeenkomsten geweest zijn. Het belang van Taser is evident: als ‘exited delirium’ de doodsoorzaak is, dan is de taser zelf niet de doodsoorzaak. Vertaald naar Nederland: als Mitch is overleden als gevolg van ‘acute stress’ of ‘exited delirium’ dan is mogelijk de nekklem niet de doodsoorzaak. Dat heeft vast positieve consequenties voor de strafwaardigheid van de betrokken agenten. In onze beleving onbegrijpelijk!
Ook in Nederland…
Er is ook in Nederland het een en ander gepubliceerd over excited delirium. Zie bijvoorbeeld deze publicatie van de GGD/GHOR, of deze brochure van Trimbos. In beide publicaties wordt er gebruikt gemaakt van het werk van Kees Das. In de richtlijn die GGD/GHOR heeft opgesteld zat Kees Das zelfs in de stuurgroep van de publicatie. Hier is de link naar het wetenschappelijke artikel waar beide publicaties gebruik van maken, waar Kees Das eerste auteur van is.
Kees Das? Precies, Kees Das, de medisch expert die op het laatste nippertje door de advocaten van de agenten is opgevoerd (in opdracht van de politie dus) waarna het hele proces maanden uitgesteld werd. Precies, Kees Das, die vandaag door de rechtbank uitgebreid gehoord werd als expert en ‘acute stress syndroom’ als doodsoorzaak opvoerde. Het lijkt wel een complottheorie, maar niks is minder waar.
Onze vragen
- Hoe komt het dat ‘exited delirium’ voet aan de grond heeft gekregen in Nederland? (terwijl het een omstreden medisch concept is waarvoor Taser veel geld betaalt om het onder de aandacht te brengen.)
- Wie is Kees Das die hierin kennelijk een prominente rol vervult en wat is zijn relatie met Taser en aanverwante organisaties?
- Waarom kiest de politie juist voor deze expert?
Hoog tijd voor de journalistiek om aan het werk te gaan met deze vragen.
-------*"In an email to Reuters, Taser said excited delirium is an “universally recognized condition,” citing its recognition by the American College of Emergency Physicians and Britain’s Royal College of Emergency Medicine. The World Health Organization does not recognize it. The American Medical Association and the National Association of Medical Examiners say they have no official position on it. Nor does the American Psychological Association. The European Society for Emergency Medicine, representing physicians in 30 countries, has no policy."