Burgemeester staat voor veiligheid van alle burgers

Burgemeester wil niet preventief fouilleren
Op 5 september 2019 sprak de gemeenteraad over geweldsincidenten in Amsterdam Zuidoost. De VVD en het CDA gaven aan dat zij preventief fouilleren als een optie zien om het geweld terug te dringen, D66 en DENK waren hierop tegen. De burgemeester zei dat preventief fouilleren geen goede reactie is op de incidenten. Ze noemde de "effectiviteit gering, de negatieve gevolgen groot".

Politiechef wil wel preventief optreden
Een kleine week later zocht politiechef Frank Paauw de media. In de Telegraaf, RTL en op AT5 zei Paauw dat hij zich zorgen maakt over jongeren met messen. Wapens worden gemeengoed, zei de eenheidsleider, en hij riep op tot het intensiveren van de preventieve aanpak van wapens.

Opbrengst van preventief fouilleren is laag
In Rotterdam fouilleerde de politie in 2017 meer dan 10.000 mensen (rapportage Rotterdam). Daarbij werden slechts 147 steekwapens in beslag genomen. Dat betekent dat 1,5% van de controles het gewenste resultaat had: het aanpakken van wapens. Zo'n lage opbrengst draagt nauwelijks bij aan het veiliger maken van de straat. Een coalitie van Ombudsmannen schreef in 2011 al dat uit onderzoek niet blijkt dat preventief fouilleren leidt tot meer veiligheid. Sterker nog, schrijven zij, het "creëert schijnveiligheid".

Risico op etnisch profileren is hoog
Het wettelijke uitgangspunt bij preventief fouilleren is dat dit ‘zonder aanzien des persoons’ moet worden gedaan. In de praktijk maken agenten op straat zelf een selectie. Hoe dat precies gaat, wat de kwaliteit van de selectie is en of dit niet tot (indirecte) discriminatie leidt is nooit extern onderzocht. Mensenrechtenorganisatie Amnesty Nederland schreef in 2013 al dat het risico op etnisch profileren bij preventief fouilleren groot is.

Onze visie
Het is opvallend dat politiechef Paauw vlak na het debat in de gemeenteraad de media zoekt met een oproep om wapens preventief aan te pakken. Het risico op etnisch profileren bij proactieve controles is groot. Door niet opnieuw preventief te gaan fouilleren in Amsterdam werpt Halsema zich op als burgemeester van alle Amsterdammers.