Wat is de NCDR?
De NCDR is de Nederlandse Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme Formeel is de NCDR is een regeringscommissaris. Volgens de website heeft de NCDR “een onafhankelijke rol om zijn taken uit te voeren, onder de verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.”
Wat zegt de NCDR over de politie?
Vanuit Controle Alt Delete volgen we de inspanningen van de NCDR in relatie tot etnisch profileren door de politie. In 2022 publiceerde de NCDR voor het eerst een “nationaal programma”. Op pagina 71 van het “nationaal programma” schrijft de NCDR over de politie het volgende:
“Omdat de politie vergaande bevoegdheden heeft binnen onze samenleving, is het voor de legitimiteit en het vertrouwen in de politie van cruciaal belang dat iedereen zich rechtvaardig door de politie voelt behandeld. Het is derhalve goed dat de politie het probleem van etnisch profileren al erkent en dit actief aanpakt. Voor de politie is professioneel controleren onderdeel van het vakmanschap."
"De aanpak van professioneel controleren is gestart en zal verder door de politie worden uitgewerkt, aangescherpt en geïmplementeerd. Het gebruik van de Proco-app, de virtual reality-brillen en andere manieren van bewustwording en verantwoording bij aanhoudingen en de monitoring hiervan zijn zaken die hierin worden meegenomen. Onderzocht zou kunnen worden of de bodycam kan worden ingezet als controlemiddel op het handelen van de politie. Dit zou ook een beeld kunnen geven van de wijze waarop burgers zich jegens politiemensen opstellen.”
Reactie Controle Alt Delete
Vanuit Controle Alt Delete zijn wij kritisch over zowel de NCDR als instituut als de inhoud van het “nationaal programma” met betrekking tot de politie.
De aanpak van etnisch profileren bestaat wel op papier, maar is in de praktijk niet uitgevoerd. Leidinggevenden hebben geen instrumenten om toezicht te houden op etnisch profileren. De Proco-app is geen tool tegen etnisch profileren. Bovendien: zolang de politie werkt met risicoprofielen die etniciteit bevatten, staan de instructies haaks op het “handelingskader professioneel controleren”.
Legitimiteit en vertrouwen in de politie zijn inderdaad van belang, maar uit onderzoek blijkt dat Nederlanders met een migratieachtergrond minder vertrouwen in de politie hebben. De NCDR heeft hier, net zoals de politie, onvoldoende aandacht voor.
De NCDR kan niet, zoals zij zelf zegt, onafhankelijk zijn en tegelijkertijd werken onder verantwoordelijkheid van een minister. Er zijn onvoldoende waarborgen voor de NCDR om onafhankelijk te kunnen werken. Als gevolgd daarvan hebben de ministeries formele en informele zeggenschap over de programma’s, de inhoud en de teksten van het “nationaal programma” van de NCDR.
Het is ook opvallend dat de formulering die de NCDR kiest om de aanpak te beschrijven van etnisch profileren door de politie nauw aansluit bij de lijn van woordvoering van het ministerie van Justitie en Veiligheid in de afgelopen jaren. De NCDR geeft de politie zelfs een compliment: “goed dat de politie etnisch profileren erkent en actief aanpakt.”