Volgens een persbericht van de politie gebruikten agenten meer geweld in 2021 dan een jaar eerder. Dat blijkt uit de jaarcijfers die de politie vandaag openbaarde. Wat staat er nog meer in de cijfers van de politie?
Meer geweld
In 2021 gebruikte de politie 30.046 keer geweld. In 2019 paste de politie nog zo’n 24.000 keer geweld toe. Vergeleken met de afgelopen twee jaren is er dan ook sprake van een flinke stijging.
Wanneer het aantal geweldstoepassingen in 2021 wordt vergeleken met 2020, zien we een toename van 10%. Wanneer we het jaar 2021 afzetten tegen 2019, zien we een toename van 22% ten opzichte van 2019.
Evenveel incidenten
We weten niet precies bij welke incidenten het geweld is toegepast. De rapportage van de politie biedt daar geen inzicht in. Wel weten we dat driekwart van het geweld door politieagenten wordt toegepast bij optreden naar aanleiding van misdrijven, overtredingen en overlastincidenten. We hebben daarom bij de politie informatie opgevraagd over het aantal spoedmeldingen waar de politie op af komt en het aantal aanhoudingen dat de politie verricht. In onderstaande tabel zetten we de spoedmeldingen en aanhoudingen af tegen het aantal geweldsmeldingen. Zo kunnen we zien of er ook meer incidenten waren waar de politie op af kwam: dat zou namelijk een toename in de geweldsincidenten verklaren.
Er waren niet veel meer incidenten waar de politie op af kwam. Het aantal prio 1 meldingen en aanhoudingen was in 2021 nagenoeg gelijk aan 2020. Afgezet tegen het totaal aantal prio 1 meldingen en aanhoudingen nam het percentage geweldsmeldingen in 2021 toe met een half procentpunt ten opzichte van 2020.
Politie: meer geweld door toename demonstraties
De politie verklaart de stijging in geweldsmeldingen door de vele coronademonstraties waar de politie het afgelopen jaar moest optreden. Volgens de politie nam, ten opzichte van een jaar eerder, het gebruik van de wapenstok, de wapenwerper, traangas en politie te paard toe. Dit zijn inderdaad geweldsmiddelen die ingezet worden tijdens demonstraties om menigten uit elkaar te drijven. De verklaring van de politie is echter niet te controleren omdat concrete cijfers over geweldstoepassingen bij demonstraties ontbreken.
Uit cijfers van BNR bleek eerder dit jaar ook al dat er in 2021 meer demonstraties waren dan in 2020. Daarbij wees het radiostation erop dat mensen niet alléén tegen coronamaatregelen de straat opgingen. Zo werd er in Nijmegen meer gedemonstreerd voor een beter klimaat en dierenrechten dan tegen het coronabeleid.
Reactie Controle Alt Delete
Het persbericht van de politie geeft slechts inzicht in het aantal incidenten, het aantal geweldsmeldingen, het soort geweld dat de politie gebruikt en de politie-eenheid waar het geweld is toegepast. Hierdoor geeft het ons onvoldoende beeld van de manier waarop de politie geweld beoordeelt, leert van geweldstoepassingen en sancties toepast tegen agenten die over de schreef gaan. Wij roepen de Tweede Kamer op om aan de Minister van Justitie en Veiligheid inzicht te vragen in de volgende onderwerpen, teneinde tot een bredere beoordeling van geweldstoepassingen te komen.
• Kan de Minister geanonimiseerde data publiceren over de aanleiding en uitkomst van het contact met de politie, waarbij geweld werd toegepast?
• Kan de Minister geanonimiseerde data publiceren over de aard en omvang van verwondingen bij burgers als gevolg van geweldstoepassingen?
• Kan de Minister geanonimiseerde data publiceren over de nationaliteit en etniciteit/herkomst van burgers die in 2021 te maken kregen met geweldstoepassingen?
• Volgens de politie werd er over het optreden van 231 politiemensen geoordeeld dat het geweld niet professioneel was. In hoeveel van deze 231 gevallen heeft dat geleid tot een disciplinaire sanctie, een voorwaardelijk sepot of een strafrechtelijke vervolging, en tot welke sanctie is er toen besloten?