Op zondag 11 mei 2025 werd een motorrijder in Zandvoort getaserd door de politie omdat hij weigerde om zijn camera af te geven. Volgens Controle Alt Delete leverde het tasergebruik een mensenrechtenschending op.
Wat is er gebeurd?
Op zondagavond 11 mei werd een motor door de politie staandegehouden in Zandvoort. Volgens de politie reed hij met 120 kilometer per uur langs een lasercontrole waar 80 kilometer per uur is toegestaan. Een agente ging op de motor achter hem aan. De man zou daarbij ook gevaarlijk hebben gereden door rechts in te halen. De politie gaf hem een stopteken, waarna de man zijn motor aan de kant zette.
Op beelden van het moment dat daarop volgde is te zien dat de agente aan de helm van de man trok, die hij inmiddels in zijn hand hield. De man riep: “Je sloopt mijn helm!” De agente zei: “Werk dan mee.” Waarop de man antwoordde: “Ik wacht tot je collega’s er zijn.”
Het gesprek tussen de man en de agente ging over beelden die de man met zijn eigen camera maakte, die op zijn helm gemonteerd was. Volgens een woordvoerder van de politie Noord-Holland wilde de motoragent de beelden “op vrijwillige basis bekijken waarbij in beslag nemen de volgende stap zou zijn.”
De agente wilde kennelijk verhinderen dat de man de beelden zou verwijderen. Daarom probeerde ze de man bij zijn nek naar de grond te brengen. Dat lukte niet. Daarna pakte ze haar wapenstok en riep: “Geef hier die gopro!” Terwijl ze probeerde om hem daarmee te slaan rende de man weg, waarna de agente haar taser pakte en afvuurde op de rug van de man. De man viel, waarna hij werd aangehouden.
De woordvoerder van de politie liet weten: “Omdat de man niet wilde meewerken, werd hij aangehouden en uiteindelijk met een stroomstootwapen onder controle gebracht.”
Wat zegt de Nederlandse wet?
Wie 30 tot 50 km/u te snel rijdt, krijgt een strafbeschikking. De politie mag een camera in beslag nemen voor de waarheidsvinding. De agente riep “geef hier die gopro” wat als een vordering opgevat kan worden. Wie niet aan een vordering gehoorzaamt, mag worden aangehouden. Volgens de Nederlandse wet mag de taser ingezet worden als iemand niet meewerkt aan een aanhouding.
Wat vindt Controle Alt Delete?
De man moest meewerken aan de vordering om de beelden te geven, ook als later zou blijken dat deze vordering onterecht was. De weigering om mee te werken leidde uiteindelijk tot de aanhouding en het taseren. Hij werd dus getaserd omdat hij niet meewerkte aan de vordering om de camera af te geven. Dit tasergebruik leverde een mensenrechtenschending op.
De Nederlandse wet stond het gebruik van de taser toe, maar de Nederlandse wettelijke regels voor de inzet van de taser zijn in strijd met de internationale mensenrechten. Dat blijkt uit uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EVRM), de hoogste rechter in Europa, waaraan ook Nederland gebonden is. Bij uitspraken over de tasergebruik kijkt het EVRM naar adviezen van andere mensenrechtenorganisaties. Zie de uitspraak V. tegen Tjechië uit 2023 Znakovas tegen Litouwen uit 2019. Er zijn in dit verband drie belangrijke adviezen van internationale mensenrechtenorganisaties:
- Het rapport van het Europese comité tegen marteling (CPT) uit 2010 stelde: “In the CPT’s view, the use of EDW [electric discharge weapons] should be limited to situations where there is a real and immediate threat to life or risk of serious injury. Recourse to such weapons for the sole purpose of securing compliance with an order is inadmissible” (zie paragraaf 70).
- Het comité tegen marteling (CAT) van de Verenigde Naties zei in 2018 tegen Nederland: “Ensure that electrical discharge weapons are used exclusively in limited situations where there is a real and immediate threat to life or risk of serious injury” (zie paragraaf 43, onder b).
- In het rapport van de OHCHR van de Verenigde Naties uit 2020 staat: “Conducted electrical weapons should not be used with a view to overcoming purely passive resistance to an official’s instructions through the infliction of pain” (zie paragraaf 7.4.11).
Die adviezen zijn duidelijk: de taser mag alleen gebruikt worden om ernstig letsel af te wenden. Er was bij het incident in Zandvoort op geen enkel moment sprake van een onmiddellijke bedreiging van het leven of een risico op ernstige verwondingen. Het tasergebruik leverde daarom een mensenrechtenschending op.