Wat is er gebeurd?
Boa’s krijgen een wapenstok en handboeien. Dat blijkt uit een brief die Minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgoz eind juni 2022 naar de Tweede Kamer stuurde. De bewapening moet er volgens de Minister voor zorgen “dat de veiligheid van boa’s toeneemt”. Gemeentes die boa’s willen uitrusten met een wapenstok moeten daarvoor een vergunning aanvragen, waar uiteindelijk de Minister over beslist. Maar is een wapenstok wel echt nodig?
Het aantal incidenten wordt minder belangrijk
De Minister schrijft in de brief aan de Kamer dat het aantal geweldsincidenten niet langer “op voorhand doorslaggevend” is om te beoordelen of boa’s bewapend moeten worden. Volgens de Minister is het bijvoorbeeld “onwenselijk” als het aantal geweldsincidenten afneemt en als gevolg daarvan het geweldsmiddel weer moet worden ingetrokken. Bij het beoordelen van de vraag of boa’s wapens moeten krijgen, is de feitelijke veiligheid van boa’s daarom niet langer een “doorslaggevend” criterium.
Aangiftes door boa’s nemen af
De brief van de Minister bevat geen cijfers die inzicht bieden in hoe het gesteld is met de veiligheid van boa’s. Dit kan mede komen doordat boa’s in dienst zijn van honderden verschillenden werkgevers en er geen eenduidig landelijk overzicht is. Ook de gemeentelijke incidenten registratie (GIR) geeft geen landelijk beeld. De politie heeft wel gegevens over het aantal keren dat boa’s aangifte deden van een tegen hen gepleegd strafbaar feit. Vanuit Controle Alt Delete hebben we deze gegevens opgevraagd. De politie geeft aan slechts cijfers te hebben over de periode 2018 tot en met 2020 en benadrukt dat het om indicatieve gegevens gaat.
Opmerkelijke bevinding: uit de gegevens blijkt dat het aantal aangiftes door boa’s in deze periode afnam. In 2018 stapten 2.400 boa’s naar de politie voor een aangifte, in 2020 was dat afgenomen tot 2.024. De daling van 16% suggereert dat er sprake is van een afname, en dat het in ieder geval niet onveiliger is geworden.
Onderzoek: wapenstok zorgt niet voor veiliger gevoel
Het WODC deed onderzoek naar boa’s die als pilot gebruik maakten van de wapenstok. Ook hierin zijn geen cijfers te vinden waaruit zou blijken dat het werk van boa’s onveiliger is geworden in de afgelopen jaren. De enquêteresultaten van het onderzoek lieten bovendien zien dat er “geen direct verband is tussen het dragen van een korte wapenstok en een veiliger gevoel onder boa’s.” De wapenstok vergroot, volgens de onderzoekers, niet het veiligheidsgevoel.
Reactie Controle Alt Delete
De Minister van Justitie en Veiligheid wil de “veiligheid van boa’s” verbeteren. Een goed idee natuurlijk, maar het suggereert dat de veiligheid van boa’s op dit moment niet goed is. Dat blijkt nergens uit. Uit cijfers van de politie over het aantal aangiftes dat boa’s deden blijkt niet dat hun veiligheid verslechterde, het verbeterde mogelijk zelfs met 16%. Daarnaast zagen onderzoekers tijdens de pilot dat de wapenstok het veiligheidsgevoel niet verbeterde. Toch besloot de Minister dat boa’s een wapenstok mogen gaan dragen. Bij de beoordeling van aanvragen om de wapenstok te mogen gebruiken is het aantal geweldsincidenten niet langer doorslaggevend.
Het besluit om de wapenstok beschikbaar te stellen blijkt niet gebaseerd op feitelijke informatie. Het is bovendien volstrekt onduidelijk voor welk middel de wapenstok een oplossing is. Vanuit burgerperspectief is het onwenselijk. Geslagen worden met een wapenstok is niet zonder risico en geeft kans op ernstige verwondingen.