Advies: verzamel data over etnisch profileren
Etnisch profileren door de politie is nog steeds een actueel probleem. Dat erkent de politie zelf ook. De politie zegt al sinds 2015 dat ze actie ondernemen tegen etnisch profileren, maar tot op de dag van vandaag is het onbekend of de interventies ook echt helpen tegen etnisch profileren. Als gevolg van dit gebrek aan informatie komen we nooit op het punt dat wij, burgers, politie en de politiek, gezamenlijk kunnen zeggen: het gaat nu écht beter. De oplossing: verzamel data die inzicht kunnen geven in de omvang van etnisch profileren. Het zal helpen om het vertrouwen in de politie te vergroten.
Niet de politie, maar de gemeente moet data verzamelen
De politie verzamelt niet systematisch informatie over de aard en omvang van politiecontroles. De gemeenteraad gaat niet over de manier waarop de politie werkt. De raad kan dit dus niet afdwingen, bijvoorbeeld door stopformulieren te introduceren. De gemeente kan wel helpen om vanuit burgerperspectief te kijken naar het aantal contacten dat burgers met de politie hadden in het afgelopen jaar: wie initieerde het contact (burger of politie?), wat was de reden voor het contact, hoe verliep het contact verliep en wat was de uitkomst? Ons advies: geef onderzoekers de opdracht om enquêtes af te nemen onder burgers en te vragen naar door de politie-geïnitieerd contact. Het onderzoek dat Controle Alt Delete in 2019 uitvoerde (zie hieronder) kan hiervoor als model dienen.
Data kunnen helpen om vertrouwen in de politie te herstellen
Als dit onderzoek op regelmatige basis wordt herhaald, bijvoorbeeld elk (half) jaar, dan krijgt de gemeente snel zicht op de aard en omvang van de contacten tussen burgers en de politie. Het is belangrijk dat er zicht komt op het aantal uitgevoerde politiecontroles, de effectiviteit van deze controles (hoeveel verdachten aangehouden?) en de eerlijkheid van de controles (worden verschillende Nederlanders even vaak gecontroleerd?) Als er geen inzicht is in dit politiewerk op straat, kan de politie nooit meten of etnisch profileren afneemt.
De politie heeft ook een belang hierbij. Met deze gegevens kan de politie aantonen dat de maatregelen tegen etnisch profileren helpen. Als etnisch profileren hetzelfde blijft of zelfs toeneemt, moet dat een aansporing zijn om méér te doen dan dat er nu gebeurt. Voor de gemeente is het belangrijk om data te verzamelen omdat een gemeente de verantwoordelijkheid heeft om de mensenrechten van hun burgers te beschermen. Een goede relatie tussen burgers en politie helpt om de gemeente leefbaar en veilig te laten zijn voor iedereen.