Drie adviezen voor de Nederlandse overheid in de strijd tegen etnisch profileren.
Gepubliceerd: 09 May 2017
Op 9 mei 2017 in het Algemeen Dagblad:
Dit jaar is Nederland aan de beurt voor de Universal Periodic Review van de Verenigde Naties. Op 10 mei wordt de mensenrechtensituatie in Nederland onder de loep genomen, waaronder ook aandacht voor discriminatie door de politie.
De afgelopen jaren zijn er meerdere Nederlandse onderzoeken gepubliceerd waaruit blijkt dat er veel politiemensen zijn die de huidskleur en vermeende (religieuze) afkomst van burgers meewegen in de beslissing om een controle uit te voeren.
Het ministerie van Veiligheid & Justitie en de politie wijzen etnisch profileren af. De genomen maatregelen beperken zich tot training en bewustwording en het vergroten van de diversiteit binnen de politie. Fundamentele oplossingen blijven vooralsnog uit. Controle Alt Delete en diverse belangenorganisaties van migrantengroepen dragen drie concrete acties aan tegen etnisch profileren, voor efficiënter politiewerk en voor meer vertrouwen in de politie.
1. Geen etnische kenmerken in daderprofielenDe politie werkt met dadersignalementen en daderprofielen. Een dadersignalement is een omschrijving van een verdachte die de politie zoekt. Een daderprofiel is de omschrijving van de ‘typische’ dader van een nog niet gepleegd strafbaar feit.
In onze ogen leidt het daderprofiel in de praktijk te vaak tot onterechte staande houdingen van burgers met een niet witte Nederlandse achtergrond. De politie moet geen etnisch geladen daderprofielen meer gebruiken.
2. Systematisch monitoren van politiecontrolesVeel politiemensen gaan prat op hun onderbuikgevoel. Uit onderzoek blijkt echter dat agenten hun intuïtie overschatten. Veel politiecontroles leiden niet tot waardevolle informatie, een boete of een arrestatie. Een goede controle is een controle die aantoonbaar leidt tot de bestrijding van criminaliteit.
De effectiviteit van verkeerscontroles en ID-checks kan alleen beoordeeld worden door ze systematisch te monitoren. Ervaringen in het buitenland leren ons dat dit leidt tot een hogere effectiviteit. Het vermindert etnisch profileren en leidt tot meer terechte controles.
3. Sturen op vertrouwenEens in de vier jaar maakt elke gemeenteraad een veiligheidsplan. Hierin staan de actieplannen tegen woninginbraken en straatroven. Wij pleiten er voor dat een hoge mate van vertrouwen in de politie als prestatie-indicator wordt toegevoegd. Daarbij moet er vooral aandacht zijn voor het vertrouwen dat Nederlanders met een migratieachtergrond hebben in de politie.
Verplaats je eens in bijvoorbeeld een Marokkaans-Nederlandse jongere die zich netjes gedraagt en tóch regelmatig gecontroleerd wordt. Hij krijgt onterechte en ongewilde politie-aandacht op basis van zijn uiterlijk, terwijl zijn gedrag geen enkele aanleiding geeft voor een controle. Bovendien doet het afbreuk aan zowel het vertrouwen dat deze jongen in de politie heeft als aan andere overheidsgerelateerde instanties.
Het aanpakken van etnisch profileren zal alleen slagen als de politie concrete maatregelen neemt die aantoonbaar leiden tot het verbeteren van politiecontroles en het vergroten van vertrouwen. Wij roepen de overheid op om tijdens het mensenrechtenexamen bovengenoemde extra stappen toe te zeggen.
Ondertekend door:
Controle Alt Delete, onfhankelijke organisatie tegen etnisch profileren en politiegeweld
CMO (Contactorgaan Moslims en Overheid)
Emcemo (Euro-Mediterraan Centrum Migratie & Ontwikkeling)
IOT (inspraakorgaan Turken)
Landelijke Vereniging tegen Discriminatie (koepelvereniging antidiscriminatievoorzieningen in Nederland
Nederland Wordt Beter
NinSee (Nationaal Instituut Nederlands Slavernij Verleden en Erfenis.
NUC (New Urban Collective)
OCaN (Overlegorgaan Caribische Nederlanders)
SMN (Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders) Stichting Julius Leeft
